Heeft u wel eens met een kind in de herfst door het bos gelopen? Bijna zeker is er dan gezocht naar de rood met witte stippen paddenstoel, de vliegenzwam. Paddenstoelen zijn fascinerende planten, mysterieus, mystiek bijna, niet alleen voor kinderen, ook voor volwassenen, vroeger en ook nu nog. Je kan dit terug vinden in de naamgeving en in de woorden die gebruikt worden met betrekking tot deze plantengroep. Neem het woord “paddenstoel”, vrij vertaald hebben we het hier dan over de stoelen van padden. Padden stonden vroeger symbool voor dood en wellust, welke de vergankelijkheid van de mens aanduid. De paddenstoel is er vandaag en morgen kan zij al weer verdwenen zijn, zo ook de mens die zich aan de wellust overgeeft, de dood volgt snel. De al eerder genoemde vliegenzwam dankt zijn naam aan de hallucinerende werking van het rode vlies dat zijn hoed omspant. Door het innemen van dit goedje, gedrenkt in water, zie je ze vliegen en betreed je de geestelijke wereld. Een moderne variant hierop vormen de paddo’s. Dan hebben we de minder bekende stinkzwam, een paddenstoel met een vreselijke aaslucht, verspreid door de kop van het fallisachtige vruchtlichaam waar de sporen van de plant gevormd worden. Vliegen die op de aaslucht afkomen nemen de kleverige sporen aan hun poten mee en laten deze andere plaatsen weer achter. Zodoende helpt de vlieg mee aan de voortplanting van de stinkzwam. De stinkzwam wordt geboren uit een duivelsei, in razend tempo richt hij zich op uit dit ei, met de stank die hij verspreidt, echt het werk van de duivel. We weten allemaal dat de heksen vooral in de herfst actief zijn. ‘s Nachts, in het helse donker, verborgen voor het oog van de brave burgers en buitenlui, dansen zij hun heksendansen. Maar toch blijft deze niet onopgemerkt, een heksenkring markeert de cirkel van hun duivelse dans. Ga je de volgende dag terug met de pastoor om de duivel te verjagen, is er vaak geen kring meer te vinden, ook de heksenkring heeft een kortstondig leven. Dit geloof hield stand tot in de negentiende eeuw, toen werd ontdekt dat de heksenkring gevormd werd door paddenstoelen die de vruchtlichamen zijn van een zwamvlok in de bodem. De paddenstoelen groeien aan de rand van de zwamvlok, deze wordt ieder jaar groter en vormt zo een steeds groter wordende kring, de heksenkring.
Paddenstoelen blijven ons fascineren en hopelijk niet alleen om hun mysterieuze verhalen, want we hebben ze hard nodig. Zij werken misschien niet meer zoals we vroeger geloofde, maar ze werken wel voor ons. Ze houden onze bodem gezond, ze zorgen in het verborgene van de aarde voor de omzetting van biologisch afval in mineralen, de voeding voor het nieuwe leven in de komende lente. Laten we van ze genieten, ze dankbaar zijn en ze laten staan, tot ze vanzelf verdwijnen want ze leven maar kort.
Leuk die verhalen over paddenstoelen en ook interessant.
LikeLike
Mooi geschreven Adrie. En we moeten er zeker zuinig op zijn. Gelukkig zijn er dit jaar heel veel waar we volop van kunnen genieten.
LikeLike